Daar langs de waterkant

Nederland is een echt waterland. Overal waar je kijkt zijn sloten, plassen, vaarten en andere waterpartijen te vinden. Op een modelbaan naar Nederlands voorbeeld mag water dan ook zeker niet ontbreken. Maar hoe maak je water in model? Modelspoorfabrikanten bieden verschillende oplossingen aan om water te maken. De meeste heb ik inmiddels wel geprobeerd. En meestal met matig resultaat voor veel geld. Het ene materiaal blijft eindeloos zacht of krimpt enorm, terwijl het andere zo agressief is dat het je landschap opvreet. Na wat experimenteren heb ik een oplossing gevonden die niet duur is en goed voldoet.

De eerste stap is het schilderen van de ondergrond. Acrylverf uit de kunstschilderswinkel is daar ideaal voor. Ik meng bruine, groene en blauwe verf direct met de kwast in de bedding van de waterpartij. De ondergrond moet overwegend blauw en bruin zijn met groene slierten die het gevoel van waterplanten geven. Diepe waterpartijen zijn donkerder dan ondiepe. Van de kant naar het midden kun je de verf donkerder laten worden om een verloop van diepte te suggereren. Kijk vooral naar foto's van een echte sloot of vaart om het gevoel van de juiste kleur te krijgen. Hoe je de basis van het landschap bouwt, kun je lezen bij Polders van piepschuim.

Voor het wateroppervlak gebruik ik een langzaam (24 uur) hardende, transparante expoxyhars. Het goedje heet Poly-Pox THV 500 met als harder Poly-Pox 155. Beide verkrijgbaar bij Poly-Service. De laag water moet eigenlijk niet dikker zijn dan 2,5 tot 3,0 mm. Anders kunnen er krimpscheurtjes onstaan. Als je toch een dikkere laag nodig hebt, breng je gewoon verschillende lagen over elkaar aan.

De hoeveelheid expoxyhars kun je berekenen aan de hand van het wateroppervlak: lengte in cm x breedte in cm x 0,25 = aantal cc of ml hars. De hars en de harder moeten worden gemengd in een verhouding van 2:1. Van de totale hoeveelheid is dus 2/3 hars en 1/3 harder. Draag bij voorkeur handschoenen als je met epoxy werkt. Dat is beter voor je gezondheid.

Tijdens het roeren ontstaan kleinde luchtbelletjes in de hars. De meeste trekken vanzelf weer weg. De overgebleven bellen kun je het eerste uur na het gieten laten verdwijnen door ze met een roerhoutje aan te tippen. Zorg ervoor dat alle naden in de ondergrond goed dicht zijn. De hars kruipt echt in elk kiertje. Dek voor de zekerheid de vloer goed af met folie. Randen van de baan kun je het beste afplakken met een stukje overhead sheet. De hars blijft daar niet aan plakken.

Een etmaal later is de hars hard en kan de baan verder worden afgewerkt. Het oppervlakte is nog wel een beetje zacht en krast gemakkkelijk. Pas dus op voor beschadigingen. Na verloop van tijd hard de hars helemaal uit en wordt het oppervlak harder. Er onstaat vanzelf een hele lichte slag in het water, zodat het niet te statisch en te glad overkomt.

Het aankleden van het landschap begint met het aanbrengen van een stevige laag gras. Hoe dat gaat, heb ik al eens uitgebreid beschreven. Ik gebruik verschillende kleuren gras door elkaar om een levendiger effect te bereiken. De ondergrond smeer je in met een mengsel van houtlijm en groene verf. Een grote emmer gemengde muurverf uit de bouwmarkt is daarvoor prima geschikt. Kale plekken in het gras vallen zo minder op.

Het gras wordt aangebracht met een elektrostaat. Dit apparaat creëert een elektrisch veld waardoor de grasvezels rechtop blijven staat. De elektrostaten van de meeste fabrikanten zijn vrij duur. Ik heb dit apparaat ooit voor een paar tientjes in Duitsland besteld. Uiteindelijk verdwijnt alles onder een groene deken.

Wanneer de lijm droog is, worden de losse grasvezels opgeruimd met de stofzuiger. Als je een oude stok over de zuigmond trekt, kun je de vezels opvangen en later opnieuw gebruiken. De eerste laag gras maakt al een enorm verschil. De waterkant wordt opeens echt een waterkant. Maar we zijn er nog niet...

De gemiddelde slootkant ziet er niet uit als een keurig geschoren gazonnetje. Het moet wilder en ruiger. Door verschillende lagen gras over elkaar aan te brengen, kun je fraaie effecten bereiken. Stukken sloot kun je afdekken met een dun laagje groene turf. Zo lijkt het net of de sloot is bedekt met kroos. Er zijn ook setjes met waterplanten van o.a. Noch te koop om je waterpartij verder aan te kleden.

Hoe meer lagen je over elkaar aanbrengt, des te wilder de natuur wordt. De ruige oever heb ik gemaakt door wildgras van Heki uit te pluizen, te bespuiten met spuitlijm en daarna te besprenkelen met verschillende tinten groene turf. De losse plukken zijn daarna half over elkaar op de ondergrond geplakt. Een paar struiken maken het helemaal af.

Een Nederlandse loc op een Nederlandse dijk met een Nederlandse sloot. De koeien komen nog. Het water en de waterkant zien er overtuigend uit. Het leuke is dat het helemaal niet moeilijk te maken is.

2010