Soester boerderij met rieten dak

Project Buitenlust laat een stukje van de spoorlijn Utrecht - Soest - Baarn in model zien. Een typische Soester boerderij mag daarbij natuurlijk niet ontbreken. In het dorp staan diverse oude boerderijen uit de 17e en 18e eeuw. Een model van zo'n boerderij ga je nergens vinden. Dus als je zoiets wilt, is de enige optie om echt alles zelf te bouwen. Dat klinkt moeilijker dan het eigenlijk is.

Vlak bij mijn huis staat een boerderij het nabouwen waard was. In Google Earth heb ik het gebouw opgemeten. Ook heb ik de boerderij van alle kanten gefotografeerd. Vervolgens heb ik de boerderij in Adobe Illustrator getekend en de onderdelen laten lasersnijden. De muren zijn gesneden uit 3 mm MDF, terwijl de ramen zijn opgebouwd uit laagjes 1 mm vliegtuigtriplex. Voor kleinere details, zoals de stalramen, is 0,35 mm ivoorkarton door de laser gegaan.

De muren gespoten in baksteenkleur met een mengseltje Tamiya verf. Daarna zijn ze gevoegd met Voegenpasta van Anita Decor. De ramen zijn in delen apart gespoten (wit en groen), vervolgens samengevoegd en in de gevel geplaatst. Het fijne raamwerk in de bovenlichten is gelaserd uit ivoorkarton.

De boerderij heeft een illusie van een interieur. In Photoshop heb ik foto's gecombineerd tot aanzichten van kamers. De aanzichten zijn op schaal uitgeprint en op de binnenmuren van foamboard geplakt. Je kunt door de gordijnen toch maar beperkt naar binnen kijken en zo lijkt het alsof alle kamers volledig zijn ingericht.

Uiteindelijk ziet het er zo uit als je van buiten tegen het gebouw aankijkt. De ramen zijn al wel voorzien van glas, maar de gordijnen moeten nog worden opgehangen. De muurankers zijn overigens gemaakt van stukjes styreenstrips.

Een rieten dak in model

Het dak was het lastigste onderdeel van de boerderij. Er zijn verschillende methoden beschreven om een rieten dak in model na te bootsen, maar de resultaten vond ik veel te grof. Een echt rieten dak lijkt van een paar meter afstand een egale deken. De losse riethalmen zie je eigenlijk niet. In model moet het dak ook die uitstraling hebben. Maar hoe doe je dat? Ik ben begonnen met het maken van een onderdak uit foamboard. Het onderdak is vastgelijmd aan de buiten- en de binnenwanden.

Wederom uit foamboard heb ik de basis van het rieten dak gemaakt. Het foam is precies in de vorm van het uiteindelijke dak gesneden. Het dak ligt nog los op het onderdak, zodat het gemakkelijker is af te werken.

De basis van het dak heb ik met een spuitbus zwart (mag ook een andere donkere kleur zijn) gespoten, zodat het witte foam straks niet door het riet schijnt. Het begint nu al een beetje op een fatsoenlijk dak te lijken.

Het geheim van de smid: het riet is geen riet, maar gras. Met de elektrostaat heb ik het dak egaal begrast met korte grasvezels (gewoon H0 maat). Het begrassen van het dak is niet anders dan het begrassen van een weiland of een spoordijk. De laag gras moet voor het dak wel zo egaal mogelijk zijn.

Nadat de lijm droog was, heb ik het dak voorzichtig strijkend en steeds van boven naar beneden ingesmeerd met acryl verf in de vale bruine kleur van oud riet. Een aardige combinatie is donkerbruin met grijs plus een tikkeltje geel en groen. Bij het schilderen druk je de grassprieten naar beneden en door de verf blijven ze liggen met de punt richting de dakgoot. De rietvorsten zijn gemaakt van styreen en later over de nok geplakt.

De details

Het model is een echte Soester boerderij geworden. Aan de voorzijde vallen de grote ramen met het raster in de bovenlichten op. Het metselwerk langs de dakrand heeft de typische boerenvlecht. De gevel eindigt in een stompe punt die boven het dak uitsteekt. Aan de achterzijde loopt het dak daarentegen schuin af. De dakrand steek over boven de grote staldeuren.

De halfronde stalramen zijn typerend voor de oude boerderijen. De ramen zijn met de laser gesneden uit 0,35 mm ivoorkarton. De spijltjes van de ramen zijn ragfijn.

Opa staat voor het raam van de woonkamer. De ramen en kozijnen zijn opgebouwd uit een paar laagjes 1 mm triplex. Door een stukje kwartrond styreen op het kozijn en het raam te plakken krijg je een mooie regendorpel.

Boven de staldeur loopt het metselwerk netjes in een boog. De structuur van het triplex geeft de staldeuren een echte houtnerf. Net als in werkelijkheid is de zijmuur bij de voordeur iets hoger en verspringt het dak.

De rietvorsten zijn gemaakt van een halfronde buis te beplakken met strookjes styreen. Vervolgens is alles gespoten, vervuild en over de nok van het dak geplakt. Het lood rond de schoorsteen is gemaakt van de capsule van een wijnfles.

Details als mos op het dak en een lichte vervuiling van de wanden maken het model echt af. Het hele pand is voorzien van verlichting met warmwitte LEDs. Door de verlichting per kamer apart aan te sturen, kun je een goede illusie van een bewoond huis creëren.

2013