Vervuilen met krijt

Een van de grote verschillen tussen de wereld op de modelbaan en de echte wereld is dat de echte wereld veel viezer is. Alles wat niet gloednieuw is, heeft sporen van gebruik en vuil. Die gebruikssporen geven ons het gevoel dat het 'echt' is. Een modelbaan krijgt een veel realistischer uitstraling als we hier en daar ook wat vervuilen.

Dat wil niet zeggen dat je alles in de zwarte verf moet dopen of een dure airbrush moet aanschaffen. Je kunt ook vervuilen met pastelkrijt. Deze methode is goedkoop en heel snel te leren. Bovendien kun je de vervuiling altijd weer ongedaan maken als je niet tevreden bent. De methode is te gebruiken voor het vervuilen van locomotieven, wagens, huizen, fabrieken, kortom bijna alles.

Materiaal

Wat heb je er voor nodig? Niet veel eigenlijk. De belangrijkste zaken zijn pastelkrijt, schuurpapier en stugge kwasten. Haarlak of satijnmatte vernis gebruik je om het model voor te behandelen en het eindresultaat te beschermen. Hier is het boodschappenlijstje:

Boodschappenlijst
Pastelkrijt
Zwart	nr 700,5
Muisgrijs	nr 707,7
Sienna naturel	nr 234,7
Permanent rood of gebrande sienna	nr 370,3
Gebruik alleen krijt zonder was!
Andere materialen
Harde varkenshaar kwast
Zachte penseel
Haarlak
Micro satin vernis
Schuurpapier

Voordat je begint, spuit je het model in met de haarlak of de auto vernis. Dit zorgt er voor dat het krijt beter op het model plakt. Als je het model eerst in een bepaalde kleur hebt gespoten, kun je de haarlak of de vernis vaak achterwege laten. Het oppervlak van het model is dan al ruw genoeg.

Laag voor laag

Je neemt de kleur krijt waar je mee wilt gaan vervuilen. Als je meerdere lagen over elkaar aan wilt brengen (bijvoorbeeld stof, roest en roet), dan kun je het beste met de lichtste kleur beginnen en met de donkerste kleur eindigen. Om met het krijt te werken, maak je eerst fijn krijtstof door het krijtje langs het schuurpapier te halen.

Doop de harde (en vooral droge!) kwast in het krijtstof en wrijf er mee langs het object. Hoe harder je drukt, des te meer krijt er op het object blijft zitten. Je kunt het beste van beneden naar boven werken en een tweede laag van boven naar beneden aanbrengen. Als je niet tevreden bent, kun je het krijt met wat moeite wegvegen of afspoelen onder de kraan.

Let er vooral op waar je vuil aanbrengt. Door zwaartekracht, wind en regen verzamelt vuil zich op bepaalde plaatsen. Kijk naar voorbeelden van echte objecten en gebruik foto's. Als je een beetje oplet bij het lopen door de stad, krijg je al snel een neus voor vuil!

Laatste details

Een iets andere techniek is schilderen met het krijtstof. Neem daarvoor een gewone penseel en maak hem nat. Rol het natte penseel door het stof op zo'n manier dat het penseel goed in een punt blijft zitten. Met het penseel schilder je vuilsporen op het model die veroorzaakt lijken te zijn door de regen. Druk niet te hard, omdat je snel te 'vette' strepen maakt. Op deze manier kun je ook sporen van lekkages en gemorste olie namaken. Om de olie te laten glimmen, smeer je een klein beetje Micro Satin vernis over het oliespoor.

Wanneer je klaar bent, kun je het model bespuiten met vernis om het te beschermen. Het is dan echter niet meer mogelijk om het krijt er ooit nog af te spoelen. Probeer vooral veel dingen uit en laat je niet te snel afschrikken. Succes!

2001