Rails ballasten

Ballast is onlosmakelijk verbonden met elke spoorlijn. Het ballastbed houdt de rails op zijn plaats en zorgt tegelijk voor een goede afwatering. In de eerste decennia van de spoorwegen werden de rails in zand gelegd. Later stapte men in Nederland over op riviergrind. Tegenwoordig worden grovere gebroken stenen gebruikt. Het nabootsen van een goed ballastbed in model is niet moeilijk, maar wel even een klusje.

De Lage Zij is gesitueerd in de jaren zestig. In die tijd gebruikte de Nederlandse Spoorwegen nog riviergrind als ballast. Riviergrind is redelijk fijn en kent talloze kleurtjes. De meeste kant en klare ballast is te grof en te monotoon van kleur. Daarom gebruik ik de ‘fine’ ballast van Woodland Scenics die eigenlijk voor spoor N bedoeld is. Ik meng drie kleuren door elkaar voor de juiste indruk: beige (2 delen), grijs (1 deel) en lichtgrijs (1 deel).

Ballast aanbrengen

Het ballasten begint met het aanbrengen van het looppad naast de rails. Hiervoor gebruik ik het zeer fijne Kalksteinsplitt van Asoa. Het splitt wordt aangebracht en aangedrukt met een palletmes. Het lijkt zo precies op een pad van aangestampt zand. De ballast meng ik in grote potten. Daarna strooi ik het uit met een klein kruidenpotje. De ballast laat zich zo goed verdelen over de rails.

De ballast breng je in model met een kwast. De biels moeten niet verzuipen in het grind. De ballast hoort ongeveer tot de bovenkant van de biels komen. Het effect van het gefrunnik is duidelijk te zien. Rechts ligt de ballast al netjes, links moet nog gebeuren.

Lijmen

De ballast wordt gelijmd met de ‘verdunde houtlijm methode’. Het ballastbed wordt eerst natgespoten met water waarin een paar druppeltjes afwasmiddel zitten. Het afwasmiddel breekt de oppervlaktespanning van het water, zodat je geen druppelvorming krijgt. De lijm is een mengsel van witte houtlijm en water in de verhouding 1 op 2. Ook hier worden een paar druppeltjes afwasmiddel toegevoegd om de oppervlaktespanning te breken. De lijm op wordt op de natte ballast gedruppeld met een injectiepuit, pipet of spuitflesje. Als alternatief voor de houtlijm kun je flexibele lijm van Anita Decor gebruiken. Het rijgeluid is dan iets minder.

Het ballastbed wordt helemaal verzadigd met de verdunde houtlijm. Als je rustig werkt, blijft de ballast netjes op zijn plaats liggen. Het geheel moet 24 uur drogen. Het ballastbed wordt keihard. De schroeven die de rails tijdelijk op hun plaats hielden, kunnen daarna verwijderd worden. Nu begint het meest vervelende klusje. Met een scherp mesje worden alle korreltjes weggeschrapt die op plaatsen zitten waar ze niet thuishoren.

Afwerking

Tenslotte worden de schroefgaten opgevuld met ballast. Je ziet zo helemaal niets meer van de schroeven. De rails worden ook in model door de ballast op hun plaats gehouden. De zijkant van de rails worden roestig gemaakt met een streep verf. Daarna wordt het ballastbed verder vervuild met de airbrush.

Het eindresultaat. Door het airbrushen zijn de biels en de ballast meer een geheel geworden. Details als kabelgoten, vrijbalken en wisselmotoren maken het echt af.

2006